Powody zmian jasności gwiazd można podzielić na dwie kategorie: (1) orbitujący towarzysze oraz (2) astrofizyka gwiazd.
(1) W teorii zmienność będąca efektem działania orbitujących towarzyszy (w tym gwiazd i planet) powinna cechować się regularnością szwajcarskiego zegarka. W praktyce mogą wystąpić pewnie odchylenia spowodowane zbytnim zbliżeniem się do siebie gwiazd w układzie podwójnym, jednoczesnym tranzytem kilku planet lub dodatkowymi szumami elektronicznymi bądź astrofizycznymi w tle.
(2) Zmiany jasności gwiazd wynikające z ich wewnętrznych procesów fizycznych (czyli astrofizyki gwiazd) mogą być spowodowane pulsacjami, plamami lub rozbłyskami. Rozbłyski to losowo pojawiające się skoki na krzywej blasku. Pulsacje (np. gwiazd typu RR Lyrae) mają charakter quasiokresowy: przez pewien czas mogą pojawiać się regularnie, a ich cykle są dość krótkie (zwykle trwają od kilku godzin do mniej więcej jednego dnia). Zdjęcie poniżej przedstawia dwie gwiazdy zmienne krótkookresowe, które można określić jako “zmienne” i “pulsujące”. Mogą to być krótkookresowe układy podwójne, co łatwo zweryfikować za pomocą kolejnych badań.
Efektem plam gwiazdowych są złożone wariacje. Kiedy gwiazda się obraca, plamy na zmianę pojawiają się i znikają z pola widzenia w okresach od 1-2 dni (w przypadku najszybciej obracających się gwiazd) do kilku dni w przypadku wolniej obracających się gwiazd (okres obrotu Słońca wynosi 25 dni). Plamy mogą powstawać na różnych szerokościach geograficznych gwiazdy. Ponieważ niektóre szerokości geograficzne obracają się szybciej, a inne wolniej, pomiędzy cyklami poszczególnych plam mogą występować znaczne różnice. Krzywe blasku przedstawione poniżej najlepiej sklasyfikować jako zmienne, nieregularne. Jednak wykres po lewej można by również określić jako zmienny i regularny. Mimo że amplituda krzywych ulega zmianie, czas pomiędzy poszczególnymi szczytami pozostaje taki sam.
